Ogólny zarys omawianej instytucji przedstawiłem we wpisie Skazanie bez przeprowadzenia rozprawy – art. 335 k.p.k. Poniżej kilka słów tym kiedy możliwe jest zastosowanie instytucji skazania bez rozprawy w trybie art. 335 § 2 a także jakie korzyści może przynieść ona dla oskarżonego oraz o odmiennościach instytucji skazania bez przeprowadzania rozprawy przewidzianej w paragrafie 2 art. 335 k.p.k.
Kluczowym ograniczeniem zastosowania instytucji skazania bez rozprawy w drodze uwzględnienia wniosku prokuratora składanego wraz z aktem oskarżenia jest podobnie jak w wypadku wniosku o skazanie składanego zamiast aktu oskarżenia wyłączenie spod jej obowiązywania zbrodni, czyli przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności na okres co najmniej 3 lat.
Instytucja przewidziana w art. 335 § 2 k.pk. wymaga także łącznego spełnienia pozostałych warunków. Skazanie bez rozprawy w omawianym trybie jest możliwe, jeżeli:
1) okoliczności popełnienia przestępstwa i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości
2) oświadczenia dowodowe złożone przez oskarżonego nie są sprzeczne z dokonanymi ustaleniami,
3) postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte
Przy spełnieniu wszystkich opisanych powyżej przesłanek prokurator może podjąć decyzję o dołączeniu do aktu oskarżenia wniosku o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucane mu przestępstwo. Podobnie jak w przypadku zastąpienia aktu wnioskiem opisanym w art. 335 § 1 k.p.k. ustalenia mogą obejmować także określone rozstrzygnięcie dotyczące kosztów postępowania karnego. Przepisy wymagają aby ustalenia te uwzględniały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego, wynika z tego, iż propozycja prokuratora nie powinna być zbyt łagodna.
Panuje ogólne przekonanie, że omawiana instytucja jest bardzo korzystna dla podejrzanego i w zasadzie „gwarantuje” niższy niż normalnie wymiar kary.
Czy tak jest?
Obecna regulacja nie przewiduje już wprost możliwości polepszenia sytuacji podejrzanego, który współpracuje z prokuratorem. Faktyczną szansą dla podejrzanego jest etap ustalania z prokuratorem wymiaru kary, która zostanie zaproponowana we wniosku. Ustalenia te to tak naprawdę forma swoistych negocjacji między podejrzanym a prokuratorem, stąd często przydaje się pomoc profesjonalisty.
Podejrzany decydując się na skorzystanie z opisywanej instytucji powinien pamiętać o kilku daleko idących skutkach swojej decyzji.
W pierwszej kolejności należy pamiętać o treści art. 447 § 5 k.p.k. Wskazany przepis wprowadza pewne ograniczenia przy wnoszeniu apelacji od wyroku wydanego w drodze uwzględnienia wniosku prokuratora, którego dotyczy niniejszy wpis.
Chętnych odsyłam do lektury wskazanego przepisu i regulacji z nim związanych, dla mniej wytrwałych krótkie wytłumaczenie. Ograniczenie, o którym mowa polega na tym, że jeżeli podejrzany uzgodni z prokuratorem, iż dołączy on do aktu oskarżenia omawiany wniosek to nie będzie możliwe wniesienie apelacji, w której podejrzany będzie podnosił, że okoliczności faktyczne sprawy były inne lub, że wymierzona mu kara jest zbyt surowa. Przyjmuje się bowiem, że godząc się na treść wniosku prokuratora podejrzany akceptuje ustalenia dotyczące faktów oraz wymiaru kary.
Decyzja w przedmiocie złożonego przez prokuratora wniosku należy do sądu, który w pewnych wypadkach może uzależnić uwzględnienie wniosku od naprawienia szkody bądź od wprowadzenia we wniosku innych wskazanych zmian. Gwarancją uwzględnienia interesów pokrzywdzonego jest wymóg braku sprzeciwu ze strony pokrzywdzonego. Zgłoszenie takiego sprzeciwu uniemożliwia uwzględnienie wniosku.
Oskarżony musi wyrazić zgodę na wniosek prokuratora osobiście. Nie może uczynić tego za oskarżonego jego obrońca ani inna osoba. Dopuszcza się formę pisemnego oświadczenia. Jednocześnie w związku z faktem, iż wnoszony jest akt oskarżenia (omawiany wniosek jest jedynie jego częścią) podejrzany zachowuje uprawnienia związane z postępowaniem przygotowawczym, w tym prawo do końcowego zaznajomienia się z materiałami postępowania przygotowawczego.
Przeczytaj także: Dobrowolne podda nie się karze i skazanie bez rozprawy – informacje ogólne
