Uszczerbek na zdrowiu w kodeksie karnym
Obowiązujące przepisy kodeksu karnego często posługują się pojęciem uszczerbku na zdrowiu.
Stopień uszczerbku doznanego przez pokrzywdzonego decyduje o kwalifikacji prawnej zachowania sprawcy, a tym samym wysokość grożącej kary.
Może od niego zależeć surowsza (bądź łagodniejsza) odpowiedzialność sprawcy np. przestępstwa opisane w art. 156 k.k. i 157 k.k. Często wystąpienie określanego stopnia uszczerbku na zdrowiu jest warunkiem koniecznym uznania zachowania sprawcy za przestępstwo np. przestępstwo spowodowania wypadku w komunikacji. Niżej kilka słów w jaki sposób rozpoznać z jakim rodzajem uszczerbku na zdrowiu mamy do czynienia.
Jaki rodzaj uszczerbku na zdrowiu powoduje odpowiedzialność sprawcy?
Podstawą dla rozważań dotyczących stopnia uszczerbku na zdrowiu są przepisy art. 156 i 157 k.k.
Zgodnie z w art. 157 § 2 k.k. lekki uszczerbek na zdrowiu to naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni.
Średni uszczerbek na zdrowiu opisany został w art. 157 § 1 k.k. jako trwający dłużej niż 7 dni, lecz jednocześnie nie będący uszczerbkiem ciężkim w rozumieniu art. 156 § 1 k.k. Będzie tu chodzić o wszelkie sytuacje, w których powrót do pełni zdrowia będzie wymagał leczenia dłuższego niż tydzień. W niektórych przypadkach za taki uszczerbek można uznać złamany nos w pokrzywdzonego w wyniku uderzenia przez sprawcę.
Ciężki uszczerbek na zdrowiu opisano w art. 156 § 1 k.k. Zgodnie ze wskazanym przepisem jest to pozbawienie człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, spowodowanie innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.
Powyższe rozróżnienie nie budzi większych wątpliwości. W praktyce wiele wątpliwości powstaje przy próbie rozróżnienia czy zachowanie sprawcy wypełniło znamiona przestępstwa opisanego w art.157 § 2 tj. spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu czy też stanowiło jedynie naruszenie nietykalności cielesnej.
W obydwu wypadkach skutki działania sprawcy są bardzo podobne np. powstanie zasinienia czy otarć naskórka. Ciężko wskazać precyzyjną granicę, która pozwalałaby ocenić czy dany siniak pod okiem jest już lekkim uszczerbkiem na zdrowiu. Decydująca w sprawie będzie zawsze opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej.
Ustalenie stopnia uszczerbku na zdrowiu ma ogromne znaczenie dla trybu ścigania sprawcy, o czym więcej we wpisie – Stopień uszkodzenia ciała a tryb ścigania sprawcy.
Artykuł 156 w kodeksie karnym
§ 1.Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 5, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Artykuł 157 w kodeksie karnym
§ 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą.
§ 5. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na jej wniosek.
Co jeszcze powinieneś wiedzieć?
Zostałeś oskarżony o przestępstwo? Koniecznie przeczytaj poniższe artykuły:
- Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i skazanie bez rozprawy
- Warunkowe umorzenie postępowania karnego
- Warunkowe zawieszenie wykonania kary
- Na czym polega kara ograniczenia wolności
- Kto może być obrońcą oskarżonego
Jesteś osobą pokrzywdzoną przestępstwem? Koniecznie przeczytaj:
