Instytucja odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności uregulowana w art. 150 i następnych kodeksu karnego wykonawczego pozwala na przesunięcie w czasie początku odbywania kary pozbawienia wolności.
Więcej: Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności
Jest to instytucja, która stosowana powinna być wyjątkowo. Z założenia kary powinny być wykonywane bezzwłocznie, a odroczenie ich wykonania powinno służyć określonym, uznawanym za ważne celom. Jest to także okres, w którym skazany jest pod nadzorem organów postępowania wykonawczego, które weryfikują czy zasadnie skazany tymczasowo pozostaje na wolności.
Ponieważ odroczenie przewidziano jako instytucję celową koniecznym było stworzenie mechanizmu gwarancyjnego, służącemu weryfikacji czy istnieje uzasadniona przyczyna, aby skazany przebywał jeszcze na wolności. Tym właśnie celom służy przewidziane w art. 156 k.k.w. odwołanie odroczenia.
Przepisy kodeksu przewidują sytuacje, w których sąd może odwołać odroczenie oraz sytuacje, obligujące sąd do wydania takiego postanowienia.
Zgodnie z art. 156 § 1 k.k.w. sąd może odwołać odroczenie, jeżeli:
- ustała przyczyna, dla której zostało udzielone;
- skazany nie korzysta z odroczenia w celu, w jakim zostało udzielone;
- skazany rażąco narusza porządek prawny;
- skazany nie wykonuje obowiązków określonych w art. 151 § 4 k.k.w.
Jeżeli wskazane sytuacje będą występowały po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego wówczas sąd co do zasady odwołuje odroczenie.
W tym miejscu zauważmy jak dużo w kwestii odwołania odroczenia wykonania kary zależy od uznania sądu. Nawet w wypadku opisanej powyżej obligatoryjnej podstawy odwołania odroczenia, sąd może nie odwoływać odroczenia, jeżeli uzna, że za taką decyzją przemawiają szczególne względy. Z tych powodów sąd przed wydaniem postanowienia w przedmiocie odwołania odroczenia powinien wysłuchać skazanego lub jego obrońcy.
Miejsca na przekonywanie sądu nie ma w sytuacji kiedy skazany w okresie odroczenia został tymczasowo aresztowany, wówczas sąd bezzwłocznie kieruje odroczoną karę do wykonania.
Warto pamiętać, że na postanowienie w przedmiocie odwołania odroczenia przysługuje zażalenie. Tworzy to zatem szansę na weryfikację niekorzystnego rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji.
Sądem właściwym rzeczowo i miejscowo do odwołania odroczenia wykonania kary jest sąd, który wydał wyrok skazujący w pierwszej instancji.