Warunkowe przedterminowe zwolnienie – kto może się ubiegać.
Możliwość ubiegania się o przedterminowe warunkowe zwolnienia z zakładu karnego adresowana jest w zasadzie do wszystkich skazanych. Jedynie w wyjątkowych wypadkach sąd może pozbawić takiej możliwości w wyroku.
Nie oznacza to jednak, że każdy i w każdym przypadku będzie mógł z niego skorzystać. Wszystko zależy od decyzji sądu.
Kiedy można domagać się warunkowego przedterminowego zwolnienia
Sąd ma możliwość udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia, jeżeli jednocześnie zachodzą wskazane poniżej okoliczności.
Po pierwsze, wśród wymagań formalnych jest odbycie przez skazanego co najmniej połowy orzeczonej kary. W wypadku skazanych na karę 25 lat pozbawienia wolności będzie to lat 15, a przy karze dożywotniego pozbawienia wolności warunkowe przedterminowe zwolnienie można uzyskać po odbyciu 25 lat kary.
Powyższy warunek (odbycie części kary) jest niezwykle łatwy do ustalenia. Trudności sprawia natomiast ustalenie podstaw, które przekonać mają Sąd do tego, że skazany po opuszczeniu zakładu karnego będzie przestrzegał porządku prawnego oraz stosował się do orzeczonych środków karnych lub zabezpieczających. Uproszczając Sąd musi nabrać przekonania, że skazany jest już gotowy do zgodnego z prawem życia poza zakładem karnym.
Jak uzasadnić wniosek o przedterminowe zwolnienie?
Na jakiej podstawie Sąd ma nabrać tego przekonania? Oczywiście wskazana jest wyczerpująca lista okoliczności, które mają być wzięte pod uwagę. Poniżej pewne wskazówki jak rozumieć mniej oczywiste okoliczności wpływające na treść orzeczenia w kwestii warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Jedną z sygnalizowanych okoliczności są „okoliczności popełnienia przestępstwa”. Zwrot ten należy rozumieć jako pewne tło przestępstwa. Na tło to składają się okoliczności, które w pewien sposób towarzyszyły popełnieniu przestępstwa, ale nie mają znaczenia dla prawnej kwalifikacji popełnionego czynu. Mowa tu o okolicznościach innych niż te, które Sąd bierze pod uwagę przy kwalifikowaniu czynu jako przestępstwa i później podczas wymierzania kary.
Kolejną okolicznością, której potoczne rozumienie nie w pełni pokrywać się może z rozumieniem Sądu jest „zachowanie sprawcy w czasie odbywania kary”. Po pierwsze chodzi tu jedynie o okres faktycznego przebywania w zakładzie karnym. Nie uwzględnia się zatem (przy tej okoliczności) zachowania sprawcy np. w trakcie udzielanych przerw. Ponadto nie wystarczy samo przestrzeganie przepisów regulujących wykonywanie kary. Skazany chcąc uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie powinien swoją postawą wyrastać ponad minimum określone przepisami, w ten sposób pokazać faktyczną poprawę swojego zachowania.
Należy pamiętać, że nawet jeżeli zachodzą okoliczności opisane powyżej udzielenie warunkowego przedterminowego zwolnienia nie jest obowiązkiem, a jedynie uprawnieniem Sądu. Tym ważniejsza jest kwestia odpowiedniej argumentacji, która w pełni przedstawi Sądowi okoliczności przemawiające za udzieleniem warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Dlaczego jeszcze warto starać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie?
Oprócz oczywistej korzyści w postaci opuszczenia zakładu karnego, skorzystanie z warunkowego przedterminowego zwolnienia pozwala na szybsze uzyskanie zatarcia skazania. Taka sytuacja jest możliwa ponieważ karę uznaje się za odbytą z chwilą uzyskania zwolnienia. Tym samym możliwe jest faktyczne wliczenie do okresu potrzebnego do zatarcia skazania, także okresu na jaki udzielono warunkowego zwolnienia.
