Jak już Ci mówiłem, ogólną przesłanką przyznawania nagród jest wyróżnianie się skazanego dobrym zachowaniem w trakcie odbywania kary. Nagroda może być również przyznana skazanemu w celu zachęcenia go do poprawy zachowania. Przesłanką szczególną przyznania nagrody wolnościowej jest czas odbywania kary pozbawienia wolności oraz pozytywna prognoza kryminologiczna. Postawa skazanego w czasie odbywania kary musi uzasadniać przypuszczenie, że w czasie pobytu poza zakładem karnym będzie przestrzegał on porządku prawnego.
Zakład karny ma swoje reguły, codzienną rutynę i zasady, których trzeba przestrzegać. Posiłki, apele, zajęcia socjalne, wszystko to dzieje według ustalonych reguł. Nie uzyska pozytywnej prognozy skazany, który nie stosuje się do zasad, nie słucha przełożonych, jest agresywny wobec współwięźniów. Warto o tym pamiętać już od początku odbywania kary. Wszelkie przewinienia zawarte zostaną w Twoich aktach i mogą wpływać na udzielenie pozytywnej prognozy w przyszłości. Warto się zatem starać już od początku.
Zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary jest tylko jedną stroną medalu. Pozytywna prognoza kryminologiczna to bowiem coś więcej niż samo dobre zachowanie. Musi istnieć uzasadnione przypuszczenie, iż po wyjściu z zakładu karnego skazany będzie przestrzegał porządku prawnego. Innymi słowy, Twoje zachowanie musi ukazywać pewną trwałą tendencję do określonych zachowań. Na pewno nie zaszkodzi Ci brać udział w zajęciach, wyróżniać się na nich zaangażowaniem. Pozytywnie wpłynie też rozpoczęcie nauki (i przykładanie się do niej) oraz podjęcie pracy w ramach odbywania kary.
Zanim skorzystasz z nagrody wolnościowej musisz odczekać pewien czas, są one dostępne dopiero po upływie limitu czasowego (zwykle połowa tej części kary po której mógłbyś być warunkowo zwolniony). Wykorzystaj ten czas mądrze.
O tym czym jest prognoza kryminologiczna mówią nam też §25 i następne Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych.
Prognoza kryminologiczno-społeczna, sporządzana na czas pobytu skazanego poza zakładem, polega na pisemnym uzasadnieniu przypuszczenia, że skazany w czasie tego pobytu będzie przestrzegał porządku prawnego.
Prognoza kryminologiczno-społeczna powinna zawierać w szczególności analizę czynników charakteryzujących:
1) środowisko rodzinne;
2) cechy osobowości wraz z uwzględnieniem stopnia samodyscypliny oraz skłonności do używania przemocy;
3) problem alkoholowy skazanego albo uzależnienie od środków odurzających lub substancji psychotropowych;
4) przebyte leczenie odwykowe, a także motywację do zachowania abstynencji;
5) drogę wykolejenia społecznego wraz z określeniem stopnia demoralizacji;
6) rodzaj przestępstwa, za które skazany odbywa karę;
7) zachowanie podczas uprzednio odbywanych kar, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu wykorzystywania zezwoleń na opuszczenia zakładu;
8) środowisko, w którym przebywać będzie skazany w trakcie korzystania z przepustki.
Jak widzisz, nie tylko charakter skazanego ma duże znaczenie. Nieocenione jest wsparcie rodziny i najbliższych, skoro środowisko rodzinne, oraz środowisko przebywania na przepustce brane jest pod uwagę przy oceniani prognozy.
