Kodeks karny wykonawczy przewiduje dwie nagrody wolnościowe. Z punktu widzenia skazanych są to nagrody najbardziej interesujące, ponieważ umożliwiają im wyjście poza zakład karny. Otrzymanie tych nagród uwarunkowane jest spełnieniem ściśle określonych przesłanek, co niekiedy nie jest łatwe. Niemniej jednak warto się starać. Istotna jest także postawa i pomoc rodziny skazanego.
Nagrodami wolnościowymi są:
- Zezwolenie na widzenie bez dozoru, poza obrębem zakładu karnego, z osobą najbliższą lub osobą godną zaufania, na okres nie przekraczający jednorazowo 30 godzin.
- Zezwolenie na opuszczenie zakładu karnego bez dozoru, na okres nie przekraczający jednorazowo 14 dni.
Nagrody te przyznawane są przez dyrektora zakładu karnego z urzędu lub na pisemny wniosek przełożonego skazanego. Nie ma przeszkód, żeby skazany sam wnosił o przyznanie mu takiej nagrody. Zasadne wydaje się przyjęcie, iż rodzina skazanego również może wnosić o udzielenie mu takiej nagrody. Ich wniosek stanowić może zasygnalizowanie dyrektorowi zakładu, iż być może zachodzi możliwość udzielenia takiej nagrody z urzędu.
Aby otrzymać nagrodę wolnościową skazany musi wyróżniać się dobrym zachowaniem w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności (przesłanka ogólna). Ponadto, jego postawa w czasie odbywania kary ma uzasadniać przypuszczenie, że w czasie pobytu poza zakładem karnym będzie przestrzegał on porządku prawnego. Skazany musi również odbyć połowę tej części kary, po której mógłby być przedterminowo warunkowo zwolniony. Należy zatem zwrócić uwagę na art. 77 i 78 Kodeksu karnego.
Art. 78 k.k.
- 1. Skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary.
- 2. Skazanego określonego w art. 64 § 1 (recydywa specjalna zwykła) można warunkowo zwolnić po odbyciu dwóch trzecich kary, natomiast określonego w art. 64 § 2 (recydywa specjalna szczególna – wielokrotna) po odbyciu trzech czwartych kary.
- 3. Skazanego na karę 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 15 lat kary, natomiast skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu 25 lat kary.
Art. 77 k.k.
- 2. W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając karę pozbawienia wolności, może wyznaczyć surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia niż przewidziane w art. 78.
Osoba odbywająca karę dożywotniego pozbawienia wolności (tak, nie jest to wykluczone) może ubiegać się o przyznanie jej jednej z tych nagród po odbyciu 15 lat kary. Skazani na karę 25 lat oraz dożywotniego pozbawienia wolności, którzy odbywają karę w zakładzie karnym typu zamkniętego mogą otrzymać nagrodę jedynie za zgodą sędziego penitencjarnego. W takiej samej sytuacji jest skazany z zaburzeniami preferencji seksualnych.
Warto zachowywać się dobrze z zakładzie karnym. Warto starać się o otrzymanie nagród wolnościowych. Czy wiesz, że w 2014r. wydano 45 118 zezwoleń na widzenie poza zakładem karnym na czas do 30 godzin oraz 23 838 zezwoleń na opuszczenie zakładu karnego na czas do 14 dni. W 2015r. było to odpowiednio 41 354 oraz 22 759 (dane podane na podstawie rocznej informacji statystycznej za rok 2015 przygotowanej przez Służbę Więzienną). Jak widzisz, możliwość taka istnieje nie tylko na papierze.
W kolejnych wpisach opowiem Ci o pozytywnej prognozie kryminologicznej oraz o ograniczeniach w stosowaniu nagród wolnościowych. Powiem Ci także kiedy można cofnąć przyznaną nagrodę oraz co się stanie, jeśli naruszysz warunki udzielenia nagrody.
