Zostałeś zatrzymany ? Poznaj swoje prawa!
Niezwykle plastyczne podstawy zatrzymania osoby powodują, że środek ten stosowany jest niezwykle często, szczególnie okres 48 godzin pozostawania w dyspozycji Policji. Są to niezwykle ważne momenty, w tym czasie dokonuje się pierwszych przesłuchań, często jeszcze w charakterze świadka, ten pierwszy kontakt z Policją ma często decydujące znaczenie w kwestii wystąpienia przez prokuratora z wnioskiem z zastosowanie tymczasowego aresztowania. Z tych powodów, jak również z czystej ciekawości warto poznać podstawowe informacje o prawach osoby zatrzymanej.
Fundamentalnym prawem osoby zatrzymanej jest prawo do kontaktu z adwokatem w dostępnej formie oraz bezpośrednia z nim rozmowa. Jest to prawo zatrzymanego a nie element procedury zatrzymania, dlatego też konieczne jest aby osoba zatrzymana takiego kontaktu zażądała. Mówiąc prościej policja nie zorganizuje osobie zatrzymanej kontaktu z adwokatem z własnej inicjatywy. Ma jednak obowiązek poinformowania zatrzymanego o tym prawie.
Możliwa i spotykana jest sytuacja,w której zatrzymana zostanie zupełnie „niewłaściwa” osoba, czy też precyzyjniej osoba, wobec której nie było podstaw do zatrzymania. Co wtedy?
Każdemu zatrzymanemu przysługuje prawo do zażalenia na zatrzymanie, w zażaleniu tym zatrzymany może domagać się zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. Choć przepisy mówią o niezwłocznym rozpoznaniu ww. zażalenia, to wobec niezwykle krótkiego czasu zatrzymania, może zdarzyć się, że sąd nie zdąży zbadać złożonego zażalenia.
Pamiętajmy, że jedynie wobec pewnego odsetka zatrzymanych stosuje się następnie tymczasowe aresztowanie, niektórzy zatrzymani stają się podejrzanymi jednak odpowiadają z wolnej stopy. Jest też spora grupa osób, które wraz ze zwolnieniem wypadają z orbity zainteresowań organów ścigania. Do tej ostatniej grupy adresowane są przepisy o odszkodowaniu i zadośćuczynieniu w wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. Kwot tych można domagać się od Skarbu Państwa.
Niezależnie od wskazanych wyżej uprawnień, każdy zatrzymany ma prawo (jest obowiązkiem organu zatrzymującego) do zwolnienia z upływem przewidzianych w kodeksie postępowania karnego okresów. Nie wymaga to żadnej aktywności ze strony zatrzymanego, warto jednak o tym pamiętać.
