Art. 233 w Kodeksie karnym – Odpowiedzialność za składanie fałszywych zeznań, czyli na co powinien uważać świadek.
Szeroko rozumiane dobro wymiaru sprawiedliwości wymaga aby osoby składające zeznania mówiły prawdę, albowiem tylko w ten sposób Sąd może ustalić rzeczywisty przebieg zdarzeń.
Jako środek mający zapewnić prawdomówność świadków przewidziano uznanie złożenia fałszywych zeznań za przestępstwo opisane w art. 233 k.k.
Kiedy złożone zeznania mogą stanowić podstawę odpowiedzialności karnej.
Kodeks karny za przestępstwa uznaje fałszywe zeznania złożone w postępowaniu sądowym lub innym niż sądowe postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy. Wskazane „inne niż sądowe postępowania” to postępowania których przebieg reguluje ustawa. Przykładami „innych postępowań” są postępowania podatkowe, cywilne czy administracyjne. Oznacza to, że obowiązek prawdomówności nie ogranicza się do sali sądowej, o czym należy pamiętać.
Przestępstwo złożenia fałszywych zeznań można popełnić także składając zeznania za granicą przed organem innym niż polski, jeżeli w miejscu popełnienia czynu złożenie fałszywych zeznań także jest przestępstwem.
Za złożenie fałszywych zeznań nie odpowie oskarżony, także w zakresie składanych jako świadek zeznań, które dotyczyły jego czynu będącego przestępstwem. Mówiąc prościej, jeżeli oskarżony zeznaje jako świadek to nie popełni omawianego występku jeżeli zezna nieprawdę co do popełnionego przez niego przestępstwa.
Jak można popełnić przestępstwo złożenia fałszywych zeznań?
Omawiane przestępstwo można popełnić zeznając nieprawdę lub zatajając prawdę.
Zeznanie nieprawdy oznacza, że treść zeznań świadka jest niezgodna z obiektywną rzeczywistością a świadek ma tego świadomość tj. wie, że było inaczej niż zeznaje.
Zatajenie prawdy oznacza natomiast świadome utrzymanie w tajemnicy okoliczności mogącej mieć istotne znaczenie dla sprawy. Należy pamiętać, że nawet jeżeli Sąd wprost nie zapyta o taką okoliczność to jej „przemilczenie” także będzie uznane za zatajenie prawdy.
Nie będzie zatajeniem prawdy bezpodstawne uchylenie się od odpowiedzi na pytanie. Takie zachowanie może jednak skutkować nałożeniem kar porządkowych.
Napraw swój błąd – sprostuj fałszywe zeznania
Kodeks karny przewiduje możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary a nawet odstąpienia od jej wymierzenia jeżeli sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie.
Artykuł 233 kodeksu karnego brzmi:
1. Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
2. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
3. Nie podlega karze za czyn określony w § 1a, kto składa fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania.
4. Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1,podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
4a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 4 działa nieumyślnie, narażając na istotną szkodę interes publiczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
5. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
- fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie dotyczy okoliczności niemogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
- sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
6. Przepisy § 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Co jeszcze powinieneś wiedzieć o przestępstwie składania fałszywych zeznań?
Zostałeś oskarżony o przestępstwo? Koniecznie przeczytaj poniższe artykuły:
- Jak wygląda przesłuchanie w charakterze podejrzanego?
- Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i skazanie bez rozprawy
- Warunkowe umorzenie postępowania karnego
- Warunkowe zawieszenie wykonania kary
- Na czym polega kara ograniczenia wolności
- Kto może być obrońcą oskarżonego
Jesteś osobą pokrzywdzoną przestępstwem? Koniecznie przeczytaj:
