Obrona sprawcy niektórych przestępstw przeciwko mieniu może polegać na wykazaniu, że w danej sytuacji wystąpił tzw. wypadek mniejszej wagi.
Dlaczego dla sprawcy opłacalne jest powołanie się istnienie wypadku mniejszej wagi?
Odpowiedź jest dosyć oczywista. Im mniejsza waga przestępstwa, tym niższa możliwa kara.
Ale jak to wygląda w praktyce?
Kradzież z włamaniem, kradzież rozbójnicza i wymuszenie rozbójnicze zagrożone są karą pozbawieniem wolności od roku do lat 10. Za typowy rozbój grozi od 2 do 12 lat. Przestępstwo oszustwa zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Tymczasem kwalifikacja konkretnego zachowania jako przypadek mniejszej wagi powoduje, że za oszustwo sąd wymierzy karę do dwóch lat pozbawienia wolności lub karę ograniczenia wolności czy grzywnę. Natomiast za pozostałem powyżej wymienione przestępstwa zagrożenie karą pozbawienia wolności spada do poziomu od 3 miesięcy do 5 lat.
W przypadku przywłaszczenia rzeczy z zagrożenie karą do 3 lat pozbawienia wolności można zbić do roku, lub zmienić na karę ograniczenia wolności lub grzywny. Podobnie jest w przypadku zwykłej kradzieży (art. 278 kk), przy czym pierwotne zagrożenie karą pozbawienia wolności sięga aż 5 lat.
Są to tylko niektóre przypadki, w których przepisy wyraźnie wskazują na możliwość uznania zachowania sprawcy jako wypadku mniejszej wagi.
Kiedy mamy do czynienia z wypadkiem mniejszej wagi?
Poniżej kilka słów o tym, kiedy będziemy mieli do czynienia z wypadkiem mniejszej wagi oraz o konsekwencjach takiej kwalifikacji zachowania sprawcy.
Ustawa nie wskazuje co należy rozumieć pod pojęciem wypadku mniejszej wagi. W nauce prawa karnego wskazuje się, iż jest to stan pośredni pomiędzy „zwyczajną” postacią kradzieży z włamaniem, a sytuacją kiedy społeczna szkodliwość czynu oraz wina sprawcy są znikome.
Oceniając określone zachowanie sprawcy pod kątem kwalifikacji jako wypadku mniejszej wagi bierze się pod uwagę elementy znajdujące się w psychice sprawcy jak również okoliczności dotyczące przedmiotu czynu. Równie ważne będą takie elementy jak zamiar, przygotowanie do działania, motywacja sprawcy oraz wartość skardzionego przedmiotu, rozmiar szkody w mieniu pokrzywdzonego.
Z powyższego wynika, iż szansę na uzyskanie kwalifikacji wypadku mniejszej wagi ma sprawca działający przypadkowo (bez specjalnego przygotowania i planu), który kradnie rzecz o niewielkiej wartości jednocześnie czyniąc minimalne straty w mieniu pokrzywdzonego.
Grzywna zamiast więzienia
W przypadku tych przestępstwo – nawet w wypadku mniejszej wagi – jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności, sprawca ma możliwość powołania się na treść art. 37a k.k. i żądania kary wolnościowej (np. grzywny) w miejsce kary pozbawienia wolności. Możliwość zastosowania tego przepisu jest dopuszczalna w przypadku przestępstw zagrożonych karą do 8 lat pozbawienia wolności. A zatem w przypadku rozboju, kradzieży z rozbójniczej, wymuszenia rozbójniczego czy kradzież z włamaniem skorzystanie z tego przepisu wymaga najpierw udowodnienia istnienia przypadku mniejszej wagi.
Gdy powołanie się na przypadek mniejszej wagi Obok automatycznie niższej sankcji grożącej w przypadku czynu „mniejszej wagi” istotną korzyścią dla sprawcy może być zastosowania art. 37a k.k. i wymierzenia kary wolnościowej (np. grzywny) w miejsce kary pozbawienia wolności.
Co jeszcze powinieneś wiedzieć?
Zostałeś oskarżony o przestępstwo? Koniecznie przeczytaj poniższe artykuły:
- Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i skazanie bez rozprawy
- Warunkowe umorzenie postępowania karnego
- Warunkowe zawieszenie wykonania kary
- Na czym polega kara ograniczenia wolności
- Kto może być obrońcą oskarżonego
Jesteś osobą pokrzywdzoną przestępstwem? Koniecznie przeczytaj:
