Wpisem Posiadanie narkotyków – art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii opisałem najbardziej istotne elementy związane z tym przestępstwem. Wspomniałem też, że możliwa jest sytuacja kiedy postępowanie karne wobec osoby posiadającej narkotyk może zostać umorzone. Możliwość taką przewiduje właśnie art. 62a u.p.n.
Wskazany przepis brzmi następująco:
„Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w art. 62 ust. 1 lub 3, są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy, postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.”
Kiedy można umorzyć postępowanie przeciwko osobie posiadającej narkotyki?
Z powyższego przepisu wynika, że możliwość umorzenia postępowania uzależniona jest od trzech przesłanek:
1) sprawca posiada nieznaczną ilość narkotyku
2) narkotyk przeznaczony jest na użytek własny sprawcy
3) okoliczności czynu i stopień społecznej szkodliwości czynu wskazują, iż ukaranie sprawcy byłoby niecelowe
Z powyższego wynika, iż ilość posiadanego środka jest tylko jednym z czynników warunkujących umorzenie postępowania w sprawie o posiadanie narkotyków.
Niestety brak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie co oznacza „nieznaczna” ilość, przyjmuje się, że jest to ilość wystarczająca do jedno – dwukrotnego odurzenia się przez sprawcę.
Bardziej złożoną kwestią jest ustalenie czy w danej sprawie okoliczności czynu i stopień społecznej szkodliwości wskazują, iż ukaranie sprawcy byłoby niecelowe.
W pewnym uproszczeniu można uznać, że chodzi tu o przypadki kiedy sprawca posiadał narkotyk w sposób, który nie był jakkolwiek odczuwalny dla otoczenia, w szczególności nie stwarzał zagrożenia dla porządku prawnego.
Dla przykładu za mniej szkodliwe uznać należałoby posiadanie narkotyku w ukryciu wobec innych osób niż obnoszenie się z posiadanym środkiem w szczególności wobec nieletnich.
Decyzja o umorzeniu postępowania może zapaść zarówno przed jego formalnym rozpoczęciem jak również później, w zasadzie do końca postępowania przygotowawczego. Powyższe wskazuje, iż na całym etapie przedsądowym podejrzany może dążyć do umorzenia postępowania wykazując zasadność zastosowania omawianej instytucji.