W poprzednim wpisie opowiedziałem Ci już czym jest właściwość miejscowa sądu oraz jakie są zasady ogólne jej ustalania [LINK]. Czasami jednak nie są one wystarczające. Pamiętaj, że miejscem popełnienia przestępstwa jest miejsce:
- W którym sprawca działał
- W którym sprawca zaniechał działania, do którego był zobowiązany,
- W który m skutek nastąpił,
- W którym skutek miał według zamiaru nastąpić.
Mogą się zdarzyć sytuacje, kiedy reguła ogólna nie jest wystarczająca. Przestępstwo może być popełnione w okręgu więcej niż jednego sądu. Mogą się także zdarzyć sytuacje, gdy nie będzie można ustalić miejsca działania sprawcy, ani nawet wystąpienia skutku. Kodeks karny przewiduje również odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą, ustawodawca musiał zatem przygotować specjalne reguły umożliwiające ustalenie właściwości miejscowej, gdy nie działa reguła ogólna.
Pamiętaj:
Jeżeli nie można ustalić miejsca popełnienia przestępstwa, właściwy jest sąd, w którego okręgu:
1) ujawniono przestępstwo: miejscem ujawnienia przestępstwa, jest miejsce w którym Policja lub prokuratura powezmą informację o przestępstwie. Opowiadałem Ci już, że masz prawo, a czasami obowiązek, zawiadomić organy ścigania o popełnionym przestępstwie.
2) ujęto oskarżonego: miejscem ujęcia oskarżonego jest miejsce, gdzie oskarżony został zatrzymany przez organy ścigania. Chodzi tu o zatrzymanie w sensie procesowym. Miejscem ujęcia oskarżonego jest także miejsce ujęcia obywatelskiego. Każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości. Ujętą osobę należy natychmiast przekazać Policji.
3) oskarżony przed popełnieniem przestępstwa stale mieszkał lub czasowo przebywał, tj: każde miejsce, w którym oskarżony był z zamiarem pozostania na określony czas, a jego obecność nie miała charakteru okazyjnego.
– zależnie od tego, gdzie najpierw wszczęto postępowanie przygotowawcze.
Momentem wszczęcia postępowania przygotowawczego jest chwila wydania formalnej decyzji o wszczęciu postępowania, bądź chwila dokonania pierwszej czynności w niezbędnym zakresie.
Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej sądu według przepisów poprzedzających, sprawę rozpoznaje sąd właściwy dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy. W ten sposób nigdy nie dojdzie do sytuacji, że żaden Sąd nie jest właściwy.
Jak widzisz ustalenie właściwości miejscowej sądu nie zawsze jest łatwe. Warto żebyś znał te reguły. Po pierwsze, możesz kontrolować poprawność ustalenia właściwości miejscowej przez odpowiednie organy i w razie gdy została ustalona błędnie i zwrócić na to uwagę organów i sądu. Ma to dla Ciebie charakter gwarancyjny, bowiem dzięki właściwości miejscowej masz gwarancję, że Twoja sprawa zostanie rozpoznania przez Sąd (nie zdarzy się nigdy, że żaden Sąd nie będzie właściwy), a ponadto, że właściwym sądem będzie sąd ustalony według obiektywnych kryteriów, a niezależny od woli organów lub stron postępowania.
Po drugie, jeżeli występujesz jako oskarżyciel prywatny musisz skierować sprawę do właściwego Sądu. Zachęcam Cię zatem do przeczytania moich poprzednich wpisów.
