Co po warunkowym umorzeniu postępowania?
Warunkowe umorzenie postępowania jak wynika z samej nazwy jest rozstrzygnięciem „na próbę”, które może jednak być ostatecznie pod pewnym warunkiem. Wspomnianym warunkiem jest pomyślny przebieg okresu próby. Co oznacza on w praktyce?
Sąd warunkowo umarzając postępowanie „ufa”, że sprawca zrozumiał naganność swojego zachowania i ma zamiar żyć praworządnie. Z tych przyczyn decyduje się nie prowadzić postępowania dalej do wymierzenia kary. Jeżeli sprawca swoich zachowaniem w okresie próby pokaże, iż decyzja sądu o warunkowym umorzeniu była błędem, sąd może podjąć postępowanie i rozstrzygnąć o karze dla sprawcy.
Kiedy sąd podejmie postępowanie warunkowo umorzone?
Obowiązek podjęcia postępowania warunkowo umorzonego powstaje jeżeli sprawca w okresie próby popełni przestępstwo umyślne, za które zostanie prawomocnie skazany.
Wyjaśnienia wymaga tu kilka kwestii.
Po pierwsze „nowe” przestępstwo popełnione w okresie próby musi być przestępstwem umyślnym.Nie ma znaczenia jego rodzaj, w szczególności nie musi być przestępstwem podobnym do czynu objętego warunkowym umorzeniem.
Za czyn „nowy” sprawca musi zostać prawomocnie skazany. Bez znaczenia dla podjęcia postępowania jest rodzaj wymierzonej kary. Wystarczające jest uprawomocnienie się skazania. Co więcej, może nastąpić ono nawet po upływie okresu próby, jednakże nie później niż w ciągu 6 miesięcy.
Najważniejsze jest to, że w takim wypadku sąd nie ma większego wyboru – musi podjąć umorzone postępowanie,
Kiedy sąd może podjąć warunkowo umorzone postępowanie?
Sąd ma możliwość (ale nie obowiązek) podjęcia postępowania jeżeli sprawca w okresie próby w sposób rażący narusza porządek prawny.
Sąd może podjąć warunkowo umorzone postępowanie również wtedy, gdy sprawca uchyla się od orzeczonych w związku z warunkowym umorzeniem obowiązków. Np. od dozoru, od wykonania zawartej z pokrzywdzonym ugody. Katalog obowiązków każdorazowo określa wyrok umarzający postępowanie.
Należy zauważyć, że kodeks mówi o „uchylaniu się” co oznacza zawinione zachowanie sprawcy, który jedynie z własnej woli nie wykonuje ciążących na nim obowiązków.
Podstawę podjęcia postępowania stanowić może także rażące naruszenie porządku prawnego w okresie od wydania wyroku a przed jego uprawomocnieniem się, czyli jeszcze przed okresem próby.
Podkreślenia wymaga, że nie mogą stanowić podstawy podjęcia postępowania warunkowo umorzonego okoliczności zaistniałe przed wydaniem wyroku warunkowo umarzającego postępowanie.
Podjęcie warunkowo umorzonego postępowania – jak się bronić?
Samo rozstrzygnięcie o podjęciu postępowania przybiera postać postanowienia, na które przysługuje zażalenie. W posiedzeniu w przedmiocie podjęcia postępowania może wziąć udział sprawca i jego obrońca.
Uprawomocnienie się postanowienia o podjęciu postępowania powoduje,iż całe postępowanie w sprawie o dany czyn należy przeprowadzić od nowa.
