Kto prowadzi postępowanie przygotowawcze?

Dlaczego moją sprawą zajmuje się Policja, a nie Prokurator?

Często zdarza mi się słyszeć pytanie zadane w tytule dzisiejszego wpisu. Bycie ofiarą przestępstwa nigdy nie jest przyjemne. Obecne są emocje, krzywda. Chcesz, żeby Twoja sprawa była potraktowana poważnie, profesjonalnie. Chcesz żeby sprawcy zostali ukarani.

Składasz pisemne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa kierowane wprost do prokuratury. Oczekujesz nawet kilka tygodni na decyzję o wszczęciu postępowania karnego. A kiedy już dostajesz decyzję… okazuje się, że prokurator przekazał sprawę Policji do prowadzenia postępowania we własnym zakresie.

Dużo osób nie ufa Policji. Oczekują oni, iż przestępstwami popełnionymi na ich szkodę zajmie się Prokuratura. Często są to przestępstwa drobne lub nie mające ciężkiego charakteru. W dzisiejszym wpisie dowiesz się dlaczego Twoją sprawą zajmuje się Policja i czy to oznacza, że Twoja sytuacja jest gorsza.

Krótko czym jest postępowanie przygotowawcze

Postępowanie przygotowawcze to etap postępowania karnego, w którym organy ścigania sprawdzają, czy doszło do popełnienia przestępstwa, wyjaśniają jego okoliczności, zbierają dowody. Następnie w zależności od wyniku postępowania dowodowego, albo kierują akt oskarżenia do Sądu, albo wydają decyzję o umorzeniu postępowania.

Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w formie:

1. Śledztwa – w tym trybie prowadzone jest postępowanie dotyczące poważniejszych przestępstw. O tym kiedy dokładnie prowadzi się śledztwo opowiem Ci w tym wpisie: Kiedy prowadzone jest śledztwo.
2. Dochodzenia – postępowanie przygotowawcze do przestępstw o mniejszym kalibrze prowadzone jest w formie dochodzenia. O tym kiedy dokładnie prowadzi się dochodzenie opowiem Ci w tym wpisie: Kiedy prowadzi się dochodzenie.

Kto prowadzi postępowanie przygotowawcze

Śledztwo prowadzi prokurator. Prokurator może jednak powierzyć Policji przeprowadzenie śledztwa w całości lub w określonym zakresie albo dokonanie poszczególnych czynności śledztwa. Powierzenie to nie może obejmować czynności związanych z przedstawieniem zarzutów, zmianą lub uzupełnieniem postanowienia o przedstawieniu zarzutów oraz zamknięciem śledztwa. W wypadkach niecierpiących zwłoki, w szczególności wtedy, gdy mogłoby to spowodować zatarcie śladów lub dowodów przestępstwa, Policja może przesłuchać osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa w charakterze podejrzanego przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu zarzutów, jeżeli zachodzą warunki do sporządzenia takiego postanowienia. Przesłuchanie rozpoczyna się od informacji o treści zarzutu. Prokurator może zastrzec do osobistego wykonania jakąkolwiek czynność śledztwa, a w szczególności czynności wymagające postanowienia.

Dochodzenie może prowadzić prokurator. Co do zasady jednak dochodzenie prowadzi Policja (lub organy Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Celnej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Żandarmerii Wojskowej – jeżeli należy to do ich zakresu obowiązków). Nie oznacza to jednak, że prokurator nie ma żadnego wpływu na postępowanie. Każde postępowanie przygotowawcze nadzorowane jest przez prokuratora. Prokurator sprawuje nadzór nad postępowaniem przygotowawczym w zakresie, w jakim go sam nie prowadzi. Prokurator jest obowiązany czuwać nad prawidłowym i sprawnym przebiegiem całego nadzorowanego przez siebie postępowania.

Prokurator może w szczególności:

1) zaznajamiać się z zamierzeniami prowadzącego postępowanie, wskazywać kierunki postępowania oraz wydawać co do tego zarządzenia,

2) żądać przedstawienia sobie materiałów zbieranych w toku postępowania,

3) uczestniczyć w czynnościach dokonywanych przez prowadzących postępowanie, osobiście je przeprowadzać albo przejąć sprawę do swego prowadzenia,

4) wydawać postanowienia, zarządzenia lub polecenia oraz zmieniać i uchylać postanowienia i zarządzenia wydane przez

*             *             *

Teraz już wiesz dlaczego Twoją sprawą może zająć się Policja. Jak widzisz, nie oznacza to jednak, że prokurator nie ma żadnego wpływu i wglądu w Twoje postępowanie. Pamiętaj też, że wszelkie decyzje dotyczące umorzenia postępowania muszą zostać zatwierdzone przez prokuratora. Co więcej, masz prawo wnieść zażalenie od takich decyzji do Sądu. Takie zażalenia często są uwzględniane przez Sądy, co prowadzi do ich zmiany. O możliwości zaskarżania postanowień kończących postępowanie przygotowawcze pisałem tutaj.

Zachęcam Cię do lektury bloga.