Warunkowe zawieszenie wykonania kary polega na tym, że orzeczona wobec skazanego kara nie jest wykonywana, a po upływie wyznaczonego okresu próby, kara uznana jest za wykonaną, a sam fakt skazania ulega zatarciu.
Dzisiejszy wpis będzie o popularnym „zawieszeniu”, pokrótce opiszę co to za instytucja i do kogo jest skierowana.
Jaką karę można warunkowo zawiesić?
Należy zacząć od tego, że zawieszeniu może podlegać każdy rodzaj kary, nie tylko kara pozbawienia wolności. Można zatem zawiesić również karę ograniczenia wolności, a także karę grzywny (ale tylko taką, która została orzeczona jako grzywna samoistna). Najczęściej warunkowe zawieszenie wykonania kary orzekane jest równocześnie z karą pozbawienia wolności
Kiedy sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary?
Niełatwo spełnić wszystkie wymogi uzyskania warunkowego zawieszenia, wśród nich są bowiem wymogi o charakterze formalnym jak i okoliczności czysto ocenne. Spróbujmy je jakoś uporządkować.
Po pierwsze warunkowo zawiesić można jedynie karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą roku, ponadto z tego dobrodziejstwa może skorzystać jedynie oskarżony, który w czasie popełnienia przestępstwa (za które karę chce uzyskać w zawieszeniu) nie był wcześniej skazany na karę pozbawienia wolności. Nie jest ważny wymiar kary ani popełnione przestępstwo a jedynie sam fakt uprzedniego skazania na karę pozbawienia wolności.
Nie piszmy jednak czarnych scenariuszy – załóżmy, że jest realna szansa na karę pozbawienia wolności, która nie przekroczy roku a oskarżony nie był wcześniej karany, czy to wystarczy żeby sąd zawiesił wykonanie kary?
W trakcie procesu nie wystarczy doprowadzić do orzeczenia kary pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym roku. Sąd uwzględniając okoliczności związane z osobą sprawcy w tym także związane z jego zachowaniem musi zyskać przekonanie o zasadności orzeczenia kary w zawieszeniu. Ważne jest także aby Sąd uznał, że taki wymiar kary spełni jej cele.
Znacznie trudniej będzie przekonać sąd do warunkowego zawieszenia kary wobec sprawcy występku o charakterze chuligańskim oraz pijanego kierowcy, dla którego nie był to pierwszy raz. W tych sytuacjach zawieszenie możliwe jest jedynie w szczególnych wypadkach, co wymaga znacznie szerszego argumentowania.
Warunkiem zawieszenia orzeczonej kary jest doprowadzenie sądu orzekającego do przekonania, że pomimo nie wykonania orzeczonej kary, sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie powróci do przestępstwa (tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna). Podejmując decyzję, sąd będzie brał pod uwagę postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.
Okres próby
W przypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności okres próby wynosi – co do zasady – od 2 do 5 lat. W przypadku gdy wyrok dotyczy małoletniego (w wieku poniżej 21 lat w chwili czynu i poniżej 24 lat w chwili orzekania), a także wielokrotnego recydywisty, okres próby może zostać określone na czas od 3 do 5 lat.
W przypadku warunkowego zawieszenia kary ograniczenia wolności lub kary grzywny okres próby wynosi od roku do trzech.
W okresie próby skazanego można oddać pod dozór (obowiązkowy w przypadku recydywistów wielokrotnych oraz młodocianych) a także inne obowiązki m.in. zobowiązać go do:
- informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
- przeproszenia pokrzywdzonego,
- wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
- wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu,
- powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
- poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym,
- uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
- powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób, opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
- innego stosownego postępowania w okresie próby, jeżeli może to zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa.
O czym warto pamiętać dążąc do uzyskania warunkowego zawieszenia kary?
Przede wszystkim pamiętajmy, że jest to wyrok skazujący, w którym rozstrzygnięto o winie i sprawstwie. Karę orzeczoną z warunkowym zawieszeniem jej wykonania różni od „zwykłej” kary jedynie fakt, że zawieszono jej wykonanie. Wyrok o takiej treści powoduje jednak wszystkie konsekwencje skazania jak np. wpis w krajowym rejestrze karnym. Ponadto w razie nieprzestrzegania warunków, pod którymi udzielono zawieszenia, sąd orzekając o wykonaniu kary nie będzie prowadził procesu od nowa, a zbada tylko czy zachodzi podstawa do zarządzenia wykonania kary – należy więc uważać !
Pamiętaj jeszcze o jednym. Nawet jeśli sąd w wyroku skazującym nie zawiesi orzeczonej kary, masz możliwości uzyskać takie zawieszenie w toku dalszego postępowania. O tym przeczytasz tutaj: Warunkowe zwieszenie wykonania kary po wyroku