Jak pokazałem w poprzednich wpisach dotyczących prawnych konsekwencji jazdy po alkoholu, negatywne skutki takiego zachowania nie ograniczają się jedynie do orzeczenia jednej z kar z art. 178a k.k.
Skazanie za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości obok obowiązkowego orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy od lat trzech skutkuje cofnięciem uprawnienia do prowadzenia pojazdów.
Organem właściwym do wydania takiej decyzji jest starosta powiatowy. Decyzję o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdem wydaje w trzech sytuacjach:
1) stwierdzenia braku zdolności do kierowania pojazdem (najczęściej będzie to pogorszenie stanu zdrowia),
2) naruszenia przez kierowcę przepisów (ta okoliczność dotyczy kierowców, którzy przekroczyli limit 24 punktów karnych)
3) orzeczenia przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów
W praktyce skazanie za przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości obok kary przewidzianej w art.178a k.k. i zakazu prowadzenia pojazdów (co do zasady) w wymiarze od 3 do 15 lat skutkuje także wydaniem przez starostę powiatowego decyzji o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami.
Przestępstwo określone w art. 180a kodeksu karnego przewiduje karę właśnie za kierowanie pojazdem pomimo cofnięcia uprawnienia do kierowania pojazdami
Art. 180a k.k.:
„Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu, prowadzi pojazd mechaniczny, nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”
Do popełnienia wskazanego przestępstwa konieczne jest aby zaszły łącznie trzy okoliczności:
1) wobec sprawcy wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdu,
2)sprawca prowadził pojazd mechaniczny (o definicji pojazdu mechanicznego więcej w artykule „Art. 178a k.k. – Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.”)
3) powyższe odbywa się na drodze publicznej, w strefie zamieszkania, lub w strefie ruchu
Obok zagrożenia karą grzywny, karą ograniczenia wolności oraz (najbardziej działające na wyobraźnię) karą pozbawienia wolności do lat 2. Należy wziąć pod uwagę także możliwość orzeczenia wobec sprawcy opisywanego przestępstwa zakazu prowadzenia pojazdów, nawet do 15 lat. W praktyce orzeczony zakaz, będzie na ogól znacznie niższy, jednak skutecznie oddala on od sprawcy możliwość ponownej legalnej jazdy samochodem – o czym pisałem w artykule Jazda samochodem w stanie nietrzeźwości – co grozi kierowcy za jazdę po pijanemu ? [link]
Skrócenie okresu, na który orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów – art. 182a k.k.w.
Wbrew pozorom zakaz prowadzenia nie jest „karą” jedynie dla nietrzeźwych kierowców. Zakaz ten może być orzeczony wobec każdej osoby uczestniczącej w ruchu, skazanej za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. W wielu przypadkach będzie to obowiązkiem Sądu. Zakaz może zostać orzeczony nawet dożywotnio, choć dotyczy to oczywiście skrajnych wypadków. Niezależnie od okresu na jaki orzeczono zakaz, chyba każdy chciałby go skrócić, dobra wiadomość – można skrócić okres na jaki orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów !
Przepis art. 182a kodeksu karnego wykonawczego wprowadza możliwość zmiany orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. Co otwiera drogę do wcześniejszego prowadzenia pojazdów pod warunkiem wyposażenia ich w blokadę alkoholową.
Z tej możliwości mogą skorzystać wszyscy, wobec których orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów, nawet jeżeli był to zakaz dożywotni !
Warunki, które trzeba spełnić aby z omawianego skrócenia (formalnie zmiany środka karnego) zakazu prowadzenia pojazdów skorzystać można podzielić na formalne i ocenne.
Wśród wymogów formalnych art. 182a k.k.w. przewiduje wykonywanie orzeczonego zakazu przez co najmniej połowę okresu na jaki został orzeczony, w wypadku zakazu dożywotniego będzie to lat 10. W tej kwestii nie ma zbyt wiele wątpliwości, jest to prosta matematyka.
Kwestią budzącą wątpliwości są sygnalizowane powyżej przesłanki o charakterze ocennym. Sąd postanawiając o zmianie środka karnego bierze pod uwagę:
1) postawę sprawcy, rozumianą jako ogół zachowań sprawcy po popełnieniu przestępstwa za które orzeczono zakaz, w szczególności ważne będą tu starania o naprawienie szkody czy zadośćuczynienie pokrzywdzonemu jak również mniej wymierne okoliczności jak np. skrucha,
2) właściwości i warunki osobiste sprawcy, tutaj brane są pod uwagę czynniki takie jak stan zdrowia, charakter, warunki rodzinne czy też środowisko z którego wywodzi się skazany,
3) zachowanie skazanego w okresie wykonywania środka karnego – chodzi tutaj o to czy skazany w sposób należyty wykonywał orzeczony środek.
Sąd oceniając wymienione okoliczności odpowiada na pytanie czy zmiana środka karnego, w praktyce oznaczająca warunkowe dopuszczenie ruchu jest bezpieczna. Warunkiem zmiany środka karnego będzie uzyskanie przez Sąd przekonania, że ponowne prowadzenie pojazdu nie będzie zagrożeniem dla bezpieczeństwa w komunikacji. Innymi słowy Sąd musi dojść do wniosku, że sprawca wobec którego orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów, czyli sprawca przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji nie popełni już takiego przestępstwa.
O zmianie sposobu wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów orzeka Sąd, wyrokujący w I instancji.
Co jeszcze powinieneś wiedzieć o przestępstwie z art. 180a kk?
Zostałeś oskarżony o przestępstwo? Koniecznie przeczytaj poniższe artykuły:
- Jak wygląda przesłuchanie w charakterze podejrzanego?
- Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i skazanie bez rozprawy
- Warunkowe umorzenie postępowania karnego
- Warunkowe zawieszenie wykonania kary
- Na czym polega kara ograniczenia wolności
- Kto może być obrońcą oskarżonego
- Warunkowe umorzenie postępowania przeciwko pijanemu kierowcy
