Kiedy mamy do czynienia z karalnym sfałszowaniem podpisu
Przestępstwa związane z fałszerstwem dokumentów przybierają różnoraką postać. Jednym z wariantów fałszerstwa dokumentów jest właśnie sfałszowanie podpisu.
Z mojego doświadczenia wynika, że osoby które stają przez zarzutem sfałszowania podpisu często nie były nawet świadome, że dopuszczają się przestępstwa.
No bo przecież, czy mamy do czynienia z karalnym fałszowaniem podpisu, kiedy podpisaliśmy się czyimś imieniem i nazwiskiem za jego zgodą? Czy jeśli np. tej osoby nie było fizycznie na miejscu i nie mogła się podpisać osobiście, ale telefonicznie nas do tego upoważniła, to czy wtedy możemy się podpisać?
Zaraz odpowiem Ci na te wszystkie pytania, ale najpierw chcę wyjaśnić, że sfałszowanie podpisu może być przestępstwem z art. 270 § 1 kk
Przestępstwo z artykułu 270 § 1 w kodeksie karnym
Zgodnie z treścią tego przepisu: kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zatem z karalnym sfałszowaniem podpisu będziemy mieli do czynienia jeśli zostaną łącznie spełnione następujące warunki:
1. W pierwszej kolejności fałszerstwo musi dotyczyć dokumentu. Definicję dokumentu znajdziemy w art. 115 § 14 k.k.:
Dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.
Zgodnie z powyższym dokumentami będą między innymi: wszelkiego rodzaju umowy, oświadczenia jak testament dokumenty urzędowe, dziennik budowy, a także co ciekawe bilety np. na mecz piłki nożnej. Inne dokumenty, na których fałszowanie podpisu jest karalne to np. lista obecności na zajęciach na uniwersytecie czy też lista obecności, na której odnotowujesz swoją obecność w pracy.
Prowadziliśmy sprawę, w której sąd uznał za dokument mający znaczenie prawne listę wejść i wyjść z zakładu pracy podpisywaną u portiera na bramie wejściowej. Na szczęście w tym konkretnym przypadku udało się przekonać sąd, że działanie naszego Klienta miało bardzo mały ładunek społecznej szkodliwości. Dzięki temu nasz Klient ostatecznie uniknął odpowiedzialność karnej za ten czyn.
2. Sfałszowanie podpisu może przyjąć formę podrobienia go lub przerobienia. Upraszczając poprzez podrobienie podpisu rozumieć należy skonstruowanie go od podstaw natomiast przerobienie zgodnie z intuicyjnym rozumieniem tego zwrotu oznacza modyfikację podpisu już nakreślonego.
3. Tym co stanowi o przestępności podrobienia podpisu pod dokumentem jest to, że celem sprawcy jest posłużenie się takim dokumentem jako autentycznym.
Rozumie się przez to, że sprawca podrabia bądź przerabia podpis po to aby użyć dokumentu jako prawdziwego czyli zamierza wprowadzić taki dokument do obrotu prawnego. Nie będzie przestępstwem podrobienie czyjegoś podpisu bez zamiaru dalszego użycia go.
Dla przykładu samo nakreślenie cudzego podpisu na karcie nie jest jeszcze przestępstwem opisanym w art. 270 § 1 k.k. Sytuacja będzie wyglądała inaczej, jeśli oskarżyciel wykaże, że sprawca fałszował podpis z intencją jego wykorzystanie. Wówczas w grę może wejść odpowiedzialność za przygotowanie do tego działania.
Czy podpisanie się czyimś imieniem i nazwiskiem za jego zgodą też jest przestępstwem?
Niestety tak. Pamiętaj o tym, że nie wolno Ci – pod groźbą odpowiedzialności karnej – podpisywać się nie swoim imieniem i nazwiskiem. Nawet jeśli jesteś pewny/a że ta osoba wyraziłaby na to zgodę (np. kwitujesz odbiór pieniędzy, czy przesyłki).
Co więcej nie wolno Ci tego robić nawet jeśli jesteś w bezpośrednim kontakcie z tą osobą (np. telefonicznie) i ona mówi Ci, że masz się za nią podpisać.
W takich sytuacjach możesz działać jako pełnomocnik (gdy np. ktoś osobiście upoważnia Cię od odbioru przesyłki czy to w rozmowie bezpośredniej czy np. przez telefon).
Jeśli nie masz kontaktu z osobą, ale jesteś przekonany/a, że ta osoba wyraziłaby na coś zgodę (np. na przyjęcie przesyłki) to możesz działać jako osoba prowadząca jej sprawy bez zlecenia. W każdym z tych przypadków musisz podpisać się swoim imieniem i nazwiskiem z dopiskiem z upoważnienia np. Jana Kowalskiego.
Podpisałem się za kogoś innego – co robić?
Jeśli niestety doszło już do takiej sytuacji, że podpisałeś się za kogoś innego i nie byłeś/aś świadomy, że to zachowanie jest przestępstwem mam Ci coś ważnego do przekazania. W wielu takich sprawach istnieje możliwość przekonania sądu, że był to wypadek mniejszej wagi, co umożliwia warunkowe umorzenie postępowania, a nawet jego umorzenie z powodu znikomej społecznej szkodliwości.
Nie wszystko jest więc stracone. Nie musisz być karany.
Inne przestępstwa z art. 270 kodeksu karnego
Od opisanego wyżej przestępstwa należy odróżnić przestępstwo wypełnienia podpisanego blankietu niezgodnie z wolą osoby podpisującej oraz przestępstwo niwelowania dokumentu, o którym pisałem w inny miejscu.
Przeczytaj również: Wypełnienie blankietu niezgodnie z wolą osoby podpisującej – art. 270 § 2 k.k.
Co jeszcze powinieneś wiedzieć o przestępstwie sfałszowania podpisu?
Zostałeś oskarżony o przestępstwo? Koniecznie przeczytaj poniższe artykuły:
- Rozprawa sądowa w sprawie karnej – jak ona wygląda w praktyce?
- Jak wygląda przesłuchanie w charakterze podejrzanego?
- Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i skazanie bez rozprawy
- Warunkowe umorzenie postępowania karnego
- Warunkowe zawieszenie wykonania kary
- Na czym polega kara ograniczenia wolności
- Kto może być obrońcą oskarżonego
Jesteś osobą pokrzywdzoną przestępstwem? Koniecznie przeczytaj:
